Pottenbakken in Sfax, Tunesië is een traditioneel ambacht dat van generatie op generatie wordt doorgegeven. Het is bovendien een ambacht waaraan de hele familie meewerkt, wat onder meer te zien is aan de werkplaatsjes aan huis. Elk product is volledig met de hand gemaakt en vertelt hiermee een eigen verhaal. Daarnaast zijn ze mooi en modern en gaan ook mee met de tijd, wat te zien is aan de nieuwe vormen en decoratiemotieven.

De schalen, schotels en borden vertellen bijzondere verhalen. Over ambachtelijk tradities, trends, innovaties en liefde voor het pottenbakkers vak. Over wonen en werken in een land waar op sociaal gebied nog veel te verbeteren valt. Zo is in Tunesië is de werkloosheid groot. Scholing is bovendien voor veel mensen onbereikbaar. Ambachtswerk daarentegen, staat voor een omvangrijk sociaal vangnet voor niet- of laaggeschoolden. Het bereiden van de klei wordt bijvoorbeeld gedaan door diegenen die nauwelijks naar school zijn geweest. Ook met het inpakken, het opslaan, het vullen van de pallets, wordt door laaggeschoolden geld verdiend.

Sfax

De pottenbakkers in Sfax zijn afkomstig uit Djerba en zijn naar Sfax getrokken vanwege de klei die zeer goed geschikt is voor fijn aardewerk. De werkplaatsjes zijn aan huis, wat aangeeft dat alle familieleden betrokken zijn bij het pottenbakken. De vrouwen verzorgen met name het decoreren van het aardewerk. Het zwaardere werk van het bakken, glazuren en inpakken is de taak van de mannen.

Hoe wordt het gemaakt

Eerst wordt de klei geprepareerd en tot een basisproduct gevormd in mallen. Als de klei hard is, worden de oren en tuiten aangezet. Daarna worden de motieven opengesneden en wordt dit basisproduct vervolgens gebakken. Bij de familiebedrijven in Sfax wordt het aardewerk gestookt in gasovens.

Glazuren

Na de eerste keer stoken wordt het aardewerk met verschillende kleuren glazuur beschilderd. Dit beschilderen staat in hoog aanzien, veel vrouwen beheersen deze bijzondere techniek. Vrouwen werken in de pottenbakkerij tot ze trouwen. Daarna kunnen zij hun werk thuis voortzetten: het aardewerk wordt bij hen gebracht en weer opgehaald. En ze bepalen zelf hoeveel stuks ze per week kunnen beschilderen. Wanneer het product beschilderd is, gaat het nogmaals de oven in en wordt er daarna in de werkplaats een laag transparante glazuur aangebracht. Dan worden de producten nog een keer gestookt en is het product klaar voor de verkoop. Het is duidelijk dat de verkoop van dit aardewerk leidt tot een flinke uitbreiding van de werkgelegenheid voor de gehele familie. Het zelf geld kunnen verdienen geeft de mensen bovendien een gevoel van zelfrespect, wat vele families ten goede komt. Zo’n mooi verhaal verdient toch om verder verteld te worden? Inderdaad: met een kop koffie of thee en een stuk taart erbij.